İLK TELESKOP SEÇİMİ
İlk teleskobun seçimi her zaman büyük bir adım olmuştur. Özellikle de ilgili terimlerin ne anlama geldiğinden emin değilseniz. Bu yüzden biz de kaliteli bir teleskopta dikkat edilmesi gereken özelliklerin anlaşılabilmesi için, en çok sorulan soruların cevabını sizin için aşağıda vermeye çalıştık.
Teleskopların uzak cisimleri büyük gösterdiklerini biliyorum ama tam olarak yaptıkları nedir?
Teleskopların asıl görevi bilinenin aksine büyütmek değil ışık toplamaktır. Görüntüleri büyütme özelliğini genellikle göz mercekleri sağlar. Bu konuda en güzel açıklamayı İtalyan astronom Galileo ‘‘teleskop görünmezi açığa çıkarır’’ diyerek yapmıştır.
Teleskobu aldığımda her şey içinde olacak mı yoksa çalıştırmak için başka parçalar almam gerekecek mi?
Çoğu Celestron teleskop üzerinde gerekli olan bütün parçaları barındırmaktadır. Ve paketinden çıkarılıp kurulduğu an gözleme hazırdır. Bazı modeller ise sadece ‘‘optik tüp” parçasından oluşur. Bu sizin optik kısmı aldığınızı, tripod aksesuar ve kundağın ürüne dahil olmadığı anlamına gelir.
Gökyüzü gözlemi ile ilgileniyorum ilk olarak yapmam gereken nedir?
Teleskoplar hakkında öğrenebileceklerinizi öğrenin. Hangi tür teleskop amacınıza daha uygun, ihtiyacınız olan aparatlar nelerdir ve bunlar ile neleri görebilirsiniz ? Bu rehber sizin için güzel bir başlangıç olabilir çünkü bu yazımızda konu ile ilgili geniş bir seçenekler yelpazesi hakkında bilgi edinebileceksiniz. Eğer ilginizi çeken bir teleskop olursa müşteri hizmetlerimiz ile (0216 3726767) görüşebilir ve daha ayrıntılı bilgi alabilirsiniz.
Önce teleskop mu yoksa dürbün mü almalıyım?
Dürbünlerden görünen görüntü özelliklede şehir kaynaklı ışık kirliliği varsa beklenenden çok aşağı bir kalitede gözükebilir. Fakat dürbünlerin gözlemsel değerlerini hafife almamalısınız. Özelliklede karanlık çevrede olanları. Yıldız kümeleri, samanyaolu ve ay dürbünlerden çok güzel görülebilir.
Neden teleskobumdan görünen nesneler yukardan aşağı ters?
Teleskobun ışığı toplama ve odaklama şekli görüntülerin yukardan aşağı ters oluşmasına sebep olur. Bu görüntü düzeltici ‘‘image erector’’ mercek ile düzeltilebilir. Fakat bu seferde ışık kaybı olacağından dolayı sönük olan gökyüzü cisimleri için tercih edilmez. Üstelik uzayda yukarı aşağı olmadığı için farkı anlamanız pek olası değildir.
Teleskobumu Yeryüzü Gözlemi için kullanabilir miyim?
Kesinlikle evet! Birçok gece gözlemcisi teleskoplarını kuş veya doğa gözlemi için de kullanır, genelde bu amaçla mercekli küçük teleskoplar kullanılır. Düzeltici mercekler en çok bu alanda işe yarar.
Önceden bir teleskobu deneme imkanım var mı?
Evet. İnternetten bölgenizdeki astronomi kulüplerine bakın ve genelde bahar ve yaz dönemlerinde gerçekleşen gözlem gecelerinden birine katılın. Sizinle içtenlikle bilgi paylaşacak ve teleskoplarından bakmanızı sağlayacak amatörler bulabilirsiniz. Mesela yazın gerçekleşen Tübitak Ulusal Gözlem Şenliğinde farklı teleskoplardan bakabilir ve birçok sorunuzun cevabını öğrenebilirsiniz.
Kaliteli optiklerin dışında bir teleskopta dikkat edilmesi gereken en önemli özellik nedir?
Kundak, teleskobun tüpünün oturtulduğu düzeneğe verilen addır. Dünyanın en iyi optiklerini alabilirsiniz ama onları düşük kalitede bir kundağa koyarsanız alacağınız sonuçtan memnun olmayacaksınız. Hiç bir teleskop şiddetli rüzgarlarda çalışamaz fakat zayıf bir kundak hafif bir meltemde bile sisteminizin titreyip hedefinden şaşmasına sebep olur. Bu sebeple teleskobunuzu kaliteli bir kundak ile kullanmaya dikkat edin.
‘‘Go-To’’ teleskoplar ‘‘go-to’’ suz teleskoplardan daha mı iyi?
Evet. Go-To teleskoplar bir veya birden fazla motoru olan ve dahili bilgisayar tarafından kontrol edilen teleskoplara denir.Bir kere ayarlandıktan sonra gökyüzündeki cisimleri bulma ve takip konusunda size epey zaman kazandıracaktır. Deneyimli gözlemciler bile takip yetenekleri yüzünden Go-To kundaklı teleskopları tercih etmektedir.
Teleskobumu dışarda kullanırken elektrik ihtiyacım olur mu?
Sadece kundağı motorlu ise ihtiyacınız olur. Genellikle teleskoplar doğru akım kullanır. Bu elektrik için batarya kullanabilmeniz anlamına gelir (uygun adaptör ile araba aküsü dahil). Uygun üretici adaptörleri teleskobunuzu şebeke elektriğine bağlamanıza imkan verir.
Benim için en iyi teleskop hangisidir?
En çok kullanacağınız teleskop sizin için en iyi teleskoptur. Eğer ağır, büyük ve kurması zor ise yılın sadece bir kaç günü kullanabilirsiniz. Fakat diğer yandan kurulumu ve kullanımı kolay ise haftada bir kaç kere kullanmanız işten bile değil. Şunu unutmayın her zaman kullanılan küçük bir teleskop toz tutmaya bırakılmış büyük bir teleskoptan her zaman daha iyidir.
...............................................................................................................................................................................

KUNDAKLAR HAKKINDA GENEL BİLGİLER
Biz bu düzeneklere ‘‘teleskop’’ diyoruz fakat ‘‘kundak üzerinde optik tüp’’ de denebilirdi. Bunu, teleskop düzeneklerinin yarısının kundak olduğunu anlatmak için söyledik. Dengesiz bir kundak en iyi teleskobun bile kaliteli görüntüler vermesini engeller. Eğer kundak çok hafifse rüzgar sorunlardan sadece biri olur. Cisimleriniz odaklanırken bile görüntüler titrer ve bulanık olurlar.
Alt azimut kundaklar
Alt azimut bir kundak en basit teleskop kundağıdır. İsmi ingilizce rakım ve ufuk sözlerinden gelmektedir. Bu tür kundaklar sağa sola ve yukarı aşağı hakeret edebilirler.
Dobsonian kundaklar
1960’larda, amatör astronom John Dobson şimdilerde onun adıyla anılan bir Alt Azimut kundak yapmıştır. Dobsonian kundaklar en ucuz kundaklardır ve imalatçılar her zaman bu kundakları aynalı teleskoplar ile beraber üretirler. Tüp serbest bir şekilde kundağa oturduğu için, Tüpü ve kundağı ayrı taşıyabilirsiniz. Fakat bu teleskoplar çok büyük olabilirler. 16 inchten büyük bütün amatör teleskoplar dobsonian kundaklıdır.
Ekvatoryal kundaklar
Eğer dünya hareket etmeseydi motorsuz bir alt azimut kundak bütün ihtiyacımızı görürdü. Fakat Galileo’nunda dediği gibi Dünya dönüyor ve bununla başa çıkmamız gerek. Üçüncü tip kundaklar ekvatoryal kundaklardır. Bu kundağı Alman optikçi Joseph von Fraunhofer 19. yüzyılın başında yıldızları takip edebilmek için icat etmiştir. Kundağın bir aksini Dünyanın dönme aksi ile hizalayıp kundağı gezegenin dönme hızı (sarkaçlı bir saat motoru ile) ile aynı oranda hareket ettirmiştir. Bu şekilde teleskop yıldızları takip edebilmiştir. Günümüzde, birçok ekvatoryal kundak bir motor ile beraber kullanılmaktadır.
Go-to kundaklar
Kundak teknolojisindeki en son gelişme ise go-to kundaklardır. Bunun için üreticiler yükseklik ve düzlem doğrultularına motor yerleştirmişlerdir. Bu motorlar ayrıca bir bilgisayara bağlıdır. Basit bir kurma işleminden sonra, go-to kundak gökyüzünde seçtiğiniz hedefi bulabilir ve takip edebilir. Bu sistemi kullanan kundaklar çok hassas çalışırlar. Bir kere hedefine yöneldikten sonra o cismi siz hiçbir ayar yapmadan gökyüzü boylu boyunca takip edebilirler. Günümüzde üretilen birçok go-to geniş bir veri bankası ve binlerce gökcismi bilgisine sahiptir.
.................................................................................................................................................................................

TELESKOPLAR HAKKINDA GENEL BİLGİLER
Aynalı-Yansımalı (Reflektör) Teleskoplar
Newtonian Tip
Işığın biri büyük konkav parabolik, diğeri küçük düz iki aynadan yansıyarak gözmerceğine erişmesini sağlayan yapıdaki teleskoplardır.
Avantajları :
* Çift aynalı katadioptrik ve refraktör teleskoplardan daha uygun fiyatlı seçeneklerdir.
* 1000 mm odak uzaklığına kadar portatif ve kompakt yapı sunarlar.
* Hızlı f:4 ve f:5 odak uzaklıklarında galaksiler gibi derin uzay cisimleri için idealdirler.
* Parlak görüntü sağlarlar.
* Fotograf için katadioptrikler kadar olmasa da verimlidirler.
Dezavantajları :
* Yeryüzü gözlemleri için uygun değillerdir
* Fotografide görülen kenarlarda saçılma etkisi  ayrı merceklerle giderilmelidir.
Katadioptrik Tip
Hem küresel ve düz aynalar , hem de mercek kullanan yapıdadırlar. Schmidt-Cassegrain ve Maksutov tipleri bulunur.
Avantajları :
* Genel ve çok amaçlı kullanım için idealdirler.
* Odak uzaklığına göre tüp boyları kısa olduğu için portatiftirler.
* Geniş açıda keskin görüntü sunarlar.
* Ay, gezegen ve derin uzay gözlemleri yanısıra yeryüzü gözlemleri için de idealdirler.
* Astro fotografçılık için geniş olanak sunarlar.
* Kapalı tüp tasarımı bakım kolaylığı sağlar.
* Kullanımı ve ayarlaması kolaydır.
Dezavantajları :
* Newton tipi teleskoplardan daha pahalıdırlar.
* İkinci ayna nedeni ile küçük miktarda ışık kaybı söz konusu olabilir.
Schmidt-Cassegrain Tip
Tüpün önünde ince optik düzeltici mercek bulunur. İkincil ayna bu merceğin arkasındaki ayrı bir aynadır.
Maksutov-Cassegrain Tip
Tüpün önünde kalın optik düzeltici menisküs mercek bulunur. İkincil ayna bu merceğin arka yüzeyindeki bir noktadır.
Mercekli-Kırılımlı (Refraktör) Teleskoplar 
Işığın bir veya birkaç mercekten geçerek göz merceğine eriştiği teleskoplardır.
Avantajları :
* Çok az bakım gerektirirler.
* Özellikle Apokromatik olanları son derece keskin ve kaliteli görüntü sunarlar.
* Kullanımı kolaydır.
Dezavantajları :
* Çap oranı bazında diğer modellere göre çok daha pahalıdırlar.
* Diğer modellere göre daha uzun ve ağırdırlar.
* APO ve ED objektif mercekleri olmayanlarda genellikle renk sapması görülür.
* Genellikle uzun odak uzaklığa sahiptirler.
..........................................................................................................................................................................

IŞIK TOPLAMA GÜCÜ
Bir teleskopun en önemli özelliklerinden biridir. Ayna ya da mercek çapı ile orantılıdır. Daha geniş çap daha fazla ışık toplar. Sönük gök cisimlerinin ışığı geniş çaplı ayna ya da mercekle daha etkin toplanır.
ÇÖZÜNÜRLÜK
Bir teleskopun detayları ne derece keskin gösterdiğinin ölçütüdür. Yüksek çözünürlük, gök cisimlerinin detaylarını daha net ortaya koyar. Çözünürlük, yay derecesi, yay dakikası veya yay saniyesi cinsinden belirtilir. 1 yay derecesi 60 yay dakikasına, 3600 yay saniyesine eşittir. 1 yay saniye çok küçük 1/3600 dereceye karşı gelir.
BÜYÜTME
Teleskopun gücü olarak da belirtilen birimdir. Teleskopun birincil ayna ya da merceğinin odak uzaklığının , gözmerceğinin odak uzaklığına oranı ile belirlenir. Uygun büyütme gücü, birincil ayna ya da merceğin inch cinsinden çapının 60 katı kadardır. Örneğin 8 inch'lik bir teleskopun yararlı en yüksek büyütme gücü 480X olarak ifade edilebilir. 2000 mm odak uzaklığına sahip bir teleskopla 25 mm odak uzaklığında bir göz merceği kullanırsak, büyütme gücü=2000/25 = 80 olacaktır.